Demme, Jonathan

Demme, Jonathan, amer. redatelj (Baldwin, New York, 1944). Za studija na sveučilištu u Floridi počinje pisati zapažene film. kritike te potom odlazi u New York gdje radi kao publicist za Embassy Pictures, a kratkotrajno i kao producent tv promidžbenih spotova i glazb. urednik. Nakon susreta s R. Cormanom, postaje scenarist njegovih niskobudžetnih filmova da bi 1974. debitirao ženskom zatvorskom dramom Zatvorska vrućina, u kojoj unutar eksploatacijskog žanra ne odbacuje suosjećajnost prema gl. likovima, feministički podtekst i polit. konotacije. Daljnji filmovi Luda mama (1975), Rukovati pažljivo (1977) i Melvin i Howard (1980) ostaju u okvirima niskobudžetne produkcije, no sve izražajnije očituju redateljevu emotivnu naklonost amer. ruralnoj sredini, jasnom simboličkom prostoru u kojem se preslikavaju usponi i padovi amer. društva. Dosljedan pratitelj amer. glazb. scene, 1984. sabire materijal s triju koncerata skupine Talking Heads u hvaljeni koncertni film Stop Making Sense, nastavljajući režirati glazb. spotove (npr. za UB 40 ili New Order). Slijedi Čudesna djevojka (1986), komično-sumoran presjek izgubljenosti amer. srednje klase 1980-ih, potom mafijaška crna komedija Udana za mafiju (1988), da bi 1991. režirao svoj najhvaljeniji film, → Kad jaganjci utihnu, mračnu psihol. dramu prema romanu Th. Harrisa o odnosu između agentice FBI-a i psihopatološkog ubojice u potrazi za masovnim ubojicom. Potom režira Philadelphiju (1993), koju mnogi drže redateljevim pomirenjem s dijelom amer. homoseksualne populacije, koja smatra film Kad jaganjci utihnu izrazito homofobičnim. U ovomu nagrađivanom filmu T. Hanks glumi uspješnog advokata koji gubi posao nakon što uprava saznaje da boluje od AIDS-a. Ostali važniji filmovi: Voljena (1998), Istina o Charlieju (2002).

S. Zečević