Kratki rezovi

Kratki rezovi (Short Cuts, 1993), SAD, boja, 189 min, Avenue/Fine Line/Spelling, r.: Robert Altman, sc.: R. Altman i Frank Barhydt, prema pričama Raymonda Carvera, df.: Walt Lloyd, glazba: Gavin Friday, Mark Isham, Doc Pomus, ul.: Anne Archer (Claire Kane), Bruce Davison (Howard Finnigan), Robert Downey, Jr. (Bill Bush), Peter Gallagher (Stormy Weathers), Jennifer Jason Leigh (Lois Kaiser), Jack Lemmon (Paul Finnigan), Lyle Lovett (Andy Bitkower), Andy MacDowell (Ann Finnigan), Frances McDormand (Betty Weathers), Matthew Modine (Ralph Wyman), Julianne Moore (Marian Wyman), Chris Penn (Jerry Kaiser), Tim Robbins (Gene Shepard), Madeleine Stowe (Sherri Shepard), Lili Taylor (Honey Bush), Lily Tomlin (Doreen Piggot), Tom Waits (Earl Piggot), Fred Ward (Stuart Kane).

Priče dvadesetak glavnih likova labavo se prepleću u suvr. Los Angelesu, nekoliko dana prije potresa: Shepardovih – policajca preljubnika i njegove žene sklone mazohizmu, Weathersovih – pilota koji se bivšoj supruzi (Shepardovoj ljubavnici) sveti uništivši joj dom, Finniganovih – supružnika čiji se život u trenutku sruši smrću djeteta, Kaiserovih – seks-telefonistice i njezina muža Kanea, frustriranog čistača bazena, koji s prijateljima na ribarenju otkrije žensko truplo, Bushevih – konobarice izluđene strahom da joj je pijani muž nasrtao na kćer (udanu za Kaiserova prijatelja), koja nakon svađe s mužem pregazi sina Finniganovih.

Tipična altmanovska ensemble-drama, najsrodnija → Nashvilleu. Definira je bravurozno povezivanje velikoga broja labavo povezanih likova i njihovih priča u cjelinu na samome rubu narativne dezintegracije, ali iz vizure svevidećeg, ironičnog pripovjedača (u skladu s redateljevom sklonošću prema ironiji, scenarij je nastao povezivanjem nekoliko intimističkih Carverovih proza). Individualne sekvence su kratke i narativno nezaokružene, pa sama fabula zahtijeva montažnu dinamiku kratkih rezova. Indikativno je što se film otvara i zatvara simbolički nabijenim – panoramskim – prizorima (raspršivanjem insekticida iz helikoptera i potresom), čime redatelj sebe pozicionira kao otuđenog, bogolikog orkestratora, a zanimljivo je da je film u Italiji prikazivan pod naslovom Amerika danas. U Veneciji je film nagrađen Zlatnim lavom (ex aequo), a cjelokupna glum. ekipa zajedničkom nagradom za glumu. Altman je također nominiran za Oscara za režiju, a film je u više međunar. anketa proglašavan jednim od najboljih ostvarenja 1990-ih.

T. Jukić