Aranda, Vicenç

Aranda, Vicenç (Vicente), španj. redatelj katalonskog podrijetla (Barcelona, 1926–2015). Nakon školovanja živio u Venezueli. Po povratku u Španjolsku poč. 1960-ih počinje se baviti filmom. Njegovi filmovi Svijetla budućnost (1965) i Fata morgana (1966) svojim su rafiniranim esteticizmom reprezentativni za tzv. barcelonsku školu, pravac u španj. kinematografiji kojemu je bio jedan od osnivača. Nakon tematski bizarnih i erotski obojenih trilera i filmova strave – Okrutne (1969) i Krvava nevjesta (1972) te erotskih melodrama Clara je nagrada (1974) i Promjena spola (1977) – okreće se izrazitijoj društv. i polit. tematici, zadržavajući sklonost prema erotskim motivima. Djevojka sa zlatnim gaćicama (1980), prema romanu J. Marsea, pripovijeda o piscu, bivšem frankistu, koji uljepšava vlastitu autobiografiju. Ubojstvo u centralnom komitetu (1982) ironizira polit. tematiku i konvencije policijskog filma, a Ljubavnici (1991), precizno režirano djelo o seksualnoj opsesiji likova, s radnjom u Španjolskoj za vladavine F. Franca, dojmljivo dočaravaju ugođaj represivnog društva. Erotske i ljubavne frustracije i opsesije likova tematizira i poslije (npr. Turska strast, 1994; Ljubomora, 1999), dok se Osloboditeljicama (1996), o sudbinama više ženskih likova za građ. rata, okreće raskošnom pov. filmu. U Ivani Ludoj (2001), o kastiljanskoj kraljici s poč. XVI.st., unutar rafiniranoga vizualnog okvira povezuje pov. tematiku s preokupacijama ženskom senzualnošću, ljubavnim opsesijama i odnosom ljubavi i dužnosti.

B. Kragić