Delvaux, André

Delvaux, André, belg. redatelj i scenarist (Heverlee, 1926 – Valencia, 2002). U Bruxellesu studirao pravo i germanistiku te klavir i kompoziciju, predavao strane jezike, a poslije i teoriju filma na Drž. film. školi. Od 1960. režira na televiziji, a 1965. režira prvi igr. film Čovjek s kratko ošišanom kosom, o starijem profesoru koji – prisjećajući se ljubavi iz mladosti – počinje halucinirati i gubiti osjećaj za zbilju. Pogled na zbilju kao mješavinu svakodnevnog i fantazmagoričnog, odn. konkretnog i imaginarnog, razrađuje u daljnjim filmovima → Jedne noći, jedan vlak, Sastanak u Brayu (1971), prema noveli J. Gracqa, o pijanistu koji čeka prijatelja u njegovu dvorcu, i Ljepotica (1973), o sredovječnom arhivaru koji se zaljubljuje u tajanstvenu ženu. Dok je Žena između psa i vuka (1979), s radnjom za njem. okupacije Belgije u II.svj. ratu, realist. psihol. drama, Benvenuta (1983) i Crna mijena (1988), adaptacija romana M. Yourcenar, povratak su problematiziranju odnosa iluzije i zbilje. Usredotočen na psih. stanja muških protagonista, u većini filmova razvija fabule u kojima granica između realnog i imaginarnog te prošlog i sadašnjeg postupno postaje neodredljiva. Pritom te prijelaze ostvaruje neprimjetno, oslanjajući se na afektivnu vrijednost osvjetljenja i nijansi boje (sklonost prema hladnim tonovima te zimskim i jesenskim ambijentima), majstorsko vođenje glumaca (duge stanke u dijalozima, ekonomičnost gesta i važnost pogleda kojim često definira odnose među likovima) te konstrukciju fabule po uzoru na glazb. kompozicije – aritmetičkim kumuliranjem pojedinih glum. kretnji i iskaza. Najistaknutiji belg. redatelj, dao je znatan doprinos otkrivanju mogućnosti oniričkog filma u okvirima konvencija igr. filma.

B. Kragić