Sembène, Ousmane

Sembène, Ousmane, senegalski redatelj i pisac (Ziguinchor, 1923 - Dakar, 2007). Od 1939. do 1945. u franc. vojsci, potom se bavi nizom fiz. zanimanja. Objavio 1957. svoj prvi roman Crni doker, zatim studirao film. režiju u Moskvi. Režira od 1962., isprva dok. i kratkometr. filmove. Pozornost je privukao prvim cjelovečernjim igr. filmom subsaharske Afrike Crnkinja iz… (1966). Motivima proturječja suvr. Senegala bavi se i u filmovima Novčana uputnica (1968., prema vlastitoj noveli), satiričnoj kritici birokracije i ekranizaciji svojeg romana Nemoć (1974), ironičnoj analizi urbane senegalske buržaozije koja usvaja vrednote bivših kolonizatora, pri čemu motiv protagonistove impotencije (predstavljene kao posljedica kletve) simbolizira neokolonijalizam i neuspjeh ideje nac. oslobođenja (u redateljevoj artikulaciji psihoseksualnih problema kao odraza društveno-ekonomskih), a likovi njegovih triju žena funkcioniraju kao alegorije senegalskog naroda u različitim kontekstima (prva je simbol tradic. društva, druga europeizirane emancipiranosti, treća seksualnog konzumerizma). Pov. temama okreće se u filmovima Bog gromova (1972), o otporu Senegalki kolonijalnoj eksploataciji poč. 1940-ih, Narod (1977), o pokušaju seljaka u XVIII. st. da se odupru preobraćanjima na islam i kršćanstvo, i Kamp Thiaroye (1988), o tragičnim posljedicama novačenja Afrikanaca u franc. vojsku za II. svj. rata.

B. Kragić