Verhoeven, Paul

Verhoeven, Paul, niz. i amer. redatelj (Amsterdam, 1938). Doktor prirodnih znanosti, amat. filmom bavi se od 1960., velik komerc. uspjeh postiže prvim dugometr. filmom, komedijom iz svijeta prostitucije Što vidim? (1971). Inovativno obrađuje žanrovske motive unatoč često eksploatacijskom pristupu seksualnosti, humoru i nasilju, pa su zapaženi i Rahatluk (1972), u kojemu njegov omiljeni glumac Rutger Hauer glumi kipara koji se ponovno zaljubi u bolesnu suprugu, Keetje Tippel (1975), o usponu siromašne provincijalke u Amsterdamu 1880-ih, Vojnik Nizozemske (1979), o otporu nacistima, te američko-niz. koprodukcija Meso i krv (1985), nasilni pseudopov. film. Potom odlazi u SAD gdje prožima elemente raznih žanrova – znanstv. fantastike, trilera, horora, adolescentske tv sapunice, pornografije (Robocop, 1987; Plesačice, 1995; Svemirski vojnici, 1997; Šuplji čovjek, 2000) za što su, uz morbidne prizore srodne poetici D. Cronenberga, važni i neljudski, poluljudski te nadljudski likovi (kiborzi, čudovišta, mutanti, mahniti nevidljivi čovjek), a kontroverzne → Sirove strasti obrađuju teme žudnje i prijevare kojima se i ranije bavio (npr. Četvrti čovjek, 1983). Prizori u njegovim novijim filmovima često su posredovani kamerama i ekranima, a u kinetički dojmljivom Potpunom prisjećanju (1990) umjetan je cijeli film. svijet. Sklon stilizacijama, V. je uspješno surađivao sa snimateljima J. De Bontom i Jostom Vacanom.

N. Gilić